Zasady funkcjonowania garnizonów


1. Definicje i podstawy prawne istnienia garnizonów     

Zasadniczo funkcjonują dwa opisy odnoszące się do pojęcia „garnizonu” i mogące służyć jako definicja tego pojęcia. Pierwsze związane jest z odziałem wojska, przebywającym stale lub czasowo w mieście lub twierdzy. Drugie z obszarem, na którym stacjonują jednostki wojskowe i będącym siedzibą instytucji wojskowych.
            Aktem prawnym, który bezpośrednio odnosi się do kwestii utworzenia garnizonów i kompetencji ich dowódców jest Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej w sprawie utworzenia, przekształcenia i zniesienia garnizonów oraz określenia zadań, siedzib i terytorialnego zasięgu właściwości ich dowódców - obecne brzmienie tego aktu było efektem nowelizacji, która nastąpiła 17 maja 2012 roku i nosi nazwę: Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej zmieniające rozporządzenie w sprawie utworzenia garnizonów oraz określenia zadań, siedzib i terytorialnego zasięgu właściwości ich dowódców - tym samym utracił moc poprzedni akt, również mający postać Rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej, datowany na 21 października 2004 roku.
            Wyżej wymienione podstawy prawne upoważniają do stwierdzenia, iż tworzenie garnizonów jest naturalną konsekwencją ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczpospolitej Polskiej. Siedziby garnizonów oraz ich zasięg terytorialny są ściśle wyspecyfikowane przez opisywane rozporządzenie; w Polsce przewidziane są 104 lokalizacje dla garnizonów – przykładowo dla większych miast, są to: Białystok, Bielsko-Biała, Bydgoszcz, Bytom, Elbląg, Gdańsk, Gdynia, Gliwice, Kielce, Kołobrzeg, Koszalin, Kraków – 2 garnizony, Lublin, Łódź, Olsztyn, Opole, Poznań, Piła, Przemyśl, Radom, Rzeszów, Siedlce, Słupsk, Szczecin, Toruń, Wrocław, Warszawa, Zamość, Zielona Góra.
Jeżeli garnizon stacjonuje w mniejszej miejscowości,  siedziba dowódcy znajduje się czasami w innym mieście – tak ma się rzecz przykładowo w przypadku: Sochaczewa czy Złocieńca. Ponadto oprócz wyznaczenia zasięgu terytorialnego danego garnizonu uwzględnione są uwagi o wyłączeniu pewnych gmin, pomimo, ze leżą one na terenie zasięgu garnizonu.

2. Organizacja życia jednostki wojskowej

            Codzienny tok służby w garnizonie precyzowany jest w Decyzji numer 445/MON Ministra Obrony Narodowej z 2013 roku w sprawie wprowadzenia do użytku Regulaminu Ogólnego Sił Zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej; wymieniony dokument składa się z dziewiętnastu rozdziałów, jednakże dla celów niniejszej pracy istotne są niektóre z nich.

2.1. Opuszczanie garnizonu

            Żołnierze mogą opuszczać garnizon, jeżeli to nie koliduje z wymaganiami służby wojskowej; odbywa się to za pozwoleniem, za zgodą przełożonych i za okazaniem dokumentu uprawniającego do przebywania poza terenem garnizonu. Czas przebywania poza garnizonem jest ściśle określony i terminem granicznym jest moment przypadający 30 minut przed pobudką: dnia  następnego w dni powszednie albo dnia następnego po dniu świątecznym w dni świąteczne i przedświąteczne. W przypadku żołnierzy niezawodowych okres opuszczenia garnizonu wynosi od 12 do 72 godzin – w zależności od tego, kto wydał pozwolenie na opuszczenie garnizonu: dowódca drużyny, dowódca plutonu czy dowódca kompanii.
            Istnieją pewne wyjątki związane z następującymi sytuacjami:
- możliwość przedłużenia przebywania poza garnizonem w przypadkach szczególnych: śmierci lub ciężkiej choroby bliskiej osoby, własnej ciężkiej choroby, konieczności pomocy ofiarom klęski żywiołowej.

Komentarze